گره چینی و مشبک کاری به عنوان یکی از هنر های ایران زمین سالیان درازی است که در معماری کشور مورد توجه صاحبان هنر و هنر مندان خلاق ایرانی قرار گرفته است .تاریخ مشخصی از سر آغاز این هنر در ایران در دست نیست .برخی پژوهشگران احتمال داده اند استفاده از این هنر چه در حالت مشبک و چه در حالت آلت و لغت از دوران خلفاء عباسی شروع و در قرن 6 تا 8 هجری قمری در مصر و سوریه متداول شده و از همان زمان به ایران رسیده است.این هنر در دوره صفوی و سلجوقی در شهر اصفهان به رشد و شکوفایی رسید و اصفهان به عنوان خاستگاه آن مطرح گردید.
گره چینی به طور کلی عبارت است ار قرار دادن آلات گره در یک ترکیب هماهنگ و زیبا.
گره چین کسی است که بتوانداز عهده انجام تشخیص هنر گره چینی و ترسیم اشکال هندسی مربوط به آن انتخاب چوب مربوطه ،اندازه برداری از محل و بر آورد مصالح، فرم دادان انواع چوپ،ساخت و مونتاژ در و پنجره و شیوه های مختلف رنگ آمیزی بر آید.
از این سبک کار معمولا در ساخت درهای اماکن مقدسه ،مقابر،منابر،و از مشبک در پنجره های منازل و کاخ ها ، نرده ها استفاده می شده است.از دوران صفویه به بعد تعبیه شیشه های رنگی در چوپ های مشبک رایج شده و اصطلاحاً به ارسی مشهور گردید.
گره چینی یا گره سازی علاوه بر معماری در اغلب هنر های دستی و سنتی ایران مانند سنگ تراشی، درودگری، منبت کاری، خاتم سازی، فزل کاری، قلمزنی روی فلز، سفالگری، قالیبافی، قلمکاری، صحافی و غیره دیده می شود و کاربرد دارد.
این هنر از دامنه ای بسیار وسیع برخورداراست و استادان این هنر درممالک مختلف اسلامی هر یک آن را با سلیقه قومی خود آمیخته و گره های بسیاری در بنا ها به وجود آورنده اند.
گره چینی، با قطعات برش خورده چوب و شیشه های رنگی در اشکال مختلف و متعدد الاجر با وحدت گرای هندسی و به طور هماهنگ در یک کادر مشخص و تکرار شونده در کنار هم قرار گرفته می شود. در واقع هندسی نقوش و گره کشی جز لاینفک این هنر به حساب می آید.
روش تولید گره چینی به این صورت است که ابتدا طراحی و رسم گره مورد نظر براساس اندازه کار انجام می شود سپس از روی قسمت های مورد نیاز گره رسم شده الگو یا قالب برداشته می شود و چارچوب یا کارگاه در اندازه مورد نظر ساخته می شود.گره ها اتصالات کوچکی از چوب هستند که به صورت زبانه ای با یکدیگر قفل می شوند و نقش های زیبایی را به وجود می آورند که هر چه ظریفتر باشند از نظر هنری ارزش بیشتری دارند. برای ایجاد نقش گره، چوب، به ضخامت بند رسم شده، بریده و در عین حال چوب های واگیره (قطعاتی که در کار تکرار می شود) از قالب آماده شده تهیه می شود سپس به وسیله اره پشت بنددار، زاویه های اتصالات روی چوب را برش می زنند و با رنده ابزار روی آلتها ابزارمی زنند سپس دو سر هر یک از آلتها فاق و زبانه می شود (یا هر نوع اتصال دیگری که مورد نظر استاد کار باشد) و در آخر کار چیدن گره و درگیر کردن اتصال های ساخته شده و شیشه های رنگی برش خورده انجام می شود.
ابزاری هایی که برای ساخت گره، مورد استفاده قرار می گیرد تقریباهمان ابزاری است که در یک کارگاه درودگری وجود دارد؛ مانند:انواع اره،رنده،گیره،میز کار،خط کش و .........
بهترین ماده اولیه ساخت گره چینی و مورد توافق استادکاران چوب درخت چنار است که خوشبختانه این درخت ، درخت بومی ایران است چوب این درخت بافتی منسجم داشته و از مقاومت بالایی برخوردار است. البته از چوب نارنج،گلابی،گردو و عناب و چوب های درختان جنگلی ایران از نوع آزاد و راش هم برای ساخت گره چینی استفاده می شود.
انواع اتصال در گره چینی:
در گره چینی اتصال گره آلات گره به کلاف ها به چهار چوب صورت می گیرد که این عمل به سه شیوه انجام می شود، انتخاب شیوه اتصال بستگی به اندازه نمونه و همچنین استحکام و زیبایی آن دارد:
الف- اتصال کم و زبانه: در این حالت با ساختن فاق در کلاف و زبانه در آلات اتصال انجام می گیرد، اندازه فاق و زبانه نسبت به ظرافت کار (زیبایی) و استحکام، بین چند میلیمتر تا چند سانتیمتر خواهد بود.
ب-اتصال کند:در این اتصال یک طرف تیره با قید آلت به اندازه چند میلیمتر زبانه شده در کلاف نیز به همان اندازه سادگی (فرورفتگی) در می آورند و پس از آغشته کردن سادگی و زبانه به سیریشم با چسب مناسب دیگر هر دو را سوار و چفت می کنند.
ج-اتصال نیم –نیم: در این اتصال همان طور که از نامش مشخص است،نیمی از ضخامت آلات را برداشته به همان اندازه نیز در کلاف به شکل خزانه گود می اندازند؛ سپس هر دو را با سیریشیم یا چسب مناسبی به هم چسبانده به هم میخ کوبی می کنند تا جای بازی نداشته باشد.این اتصال از اتصال کند قویتر بوده و استحکام آن با اندازه اتصال کم و زبانه نیست.بهترین نمونه های گره چینی ایران را می توان در عمارت چهل ستون و هشت بهشت در اصفهان و تعدادی از خانه های تاریخی اصفهان ،یزد و کاشان مشاهده نمود.
استادان بی دلیل این هنر مرحوم استاد غلامرضا آقا ابراهیمیان است که آثار با ارزشی از او در مقرنس کاری،قطار بندی،رسمی بندی، مشبک، و گره چینی در عتبات عالیات و بنا های تاریخی اصفهان و موجود است.کلیه درها و پنجره های هتل عباسی نیز از آثار این هنرمند است.
از دیگر استادان این هنر اصیل و قدیمی می توان به مرحوم استاد مهدی عشاقی ، استاد علی عباس عشاقی ، استادعلی عباس غشاقی ،استاد مهدی اولیائی و استاد علی مظاهری اشاره کرد.
خانه تاریخی بخردی ها در اصفهان که قدمت قاجاری دارد صاحب عالیترین شکل هنر گره چینی است، این هنر مستظرفه سنتی و تقریبا فراموش شده،در تزیینات در و پنجره داخلی ساختمان در سرتاسر ایران زمین است.در گره چینی این بنای قاجاری، شاهد چیدمان هنرمندانه قطعات خرد و ریز آییه در کنار تکه های بسیار ظریف و نازک چوب با طرح های بسیار زیبای هندسی و اسلیمی در ترئین پنجره اصلی پنجدری این بنای نفیس تاریخی هستیم.
بعد از گذشت سالیان دراز این هنر مانند بعضی از هنر های اصیل و بی بدیل رو به فراموشی گذاشته است به گونه ای که چندی پیش ضریج چوبی گره چینی شده امامزاده یحیی (ع) همدان جای خود را به یک ضریح فلزی داده.امیدواریم این هنر با تاریخچه ای مثال زدنی که در هنر ما دارد از خاطرات مجو نشود و هر روز شاهد ورود اساتید و نخبگان به این زمینه هنری باشیم تا از این طریق گره چینی نیز مانند بسیاری از هنر های ما که گرد فراموشی بر رویشان نشسته به تاریخ نپیوندد.
این مقاله نیازمند ویکیسازی است. لطفاً با توجه به راهنمای ویرایش و شیوهنامه، محتوای آن را بهبود بخشید. |
در متن این مقاله از هیچ منبع و مأخذی نام برده نشدهاست. شما میتوانید با افزودن منابع برطبق اصول اثباتپذیری و شیوهنامهٔ ارجاع به منابع، به ویکیپدیا کمک کنید. مطالب بیمنبع احتمالاً در آینده حذف خواهند شد. |
امدیاف (به انگلیسی: MDF) مخفف واژهٔ تخته فیبر با دانسیته متوسط (به انگلیسی: Medium-density fibreboard) است که جزو فرآوردههای چوبی محسوب میشود. امدیاف نوعی تخته فیبر است که به روش خشک تولید میگردد. دانسیته آن بین ۶۵۰ تا ۸۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب است.
امدیاف را پس از تولید میتوان روکش نمود. روکشهای تزیینی علاوه بر زیبایی به دوام و کاربرد آن در محیطهایی مانند آشپزخانه کمک میکند. روکش ملامینه متداولترین نوع روکش برای امدیاف میباشد که در آن فرایند کاغذ نقش دار آغشته به چسب با فشار و حرارت پرس بر روی تخته چسبانده میشود.
این محصول ضمن دارا بودن خواص شبیه سایراوراق فشرده چوبی دارای برخی خواص برتر نیز میباشد که باعث ارتقاء بازار آن در بین سایر اوراق فشرده چوبی مانند تخته خرده چوب (نئوپان)، تخته لایه، تخته فیبر سخت و... شده است. در واقع این محصول امدیاف ابتدا بعنوان جایگزین اوراق فشرده چوبی مطرح بوده و سپس در کاربردهای جایگزین چوب نیز بکار رفته است. در حال حاضر دامنه کاربردهای آن روز به روز در حال افزایش است. از جمله خصوصیاتی که باعث ایجاد کاربردهای متنوع امدیاف شده عبارتند از:
تـولیـد انواع مختـلف این محصول در جـهان دامنـه کاربـرد آن را بـسیـار وسیـع کرده است. امروزه می توان تخته فیبرهای نیمه سنگین امدیاف بسیار متنوعی از جمله تختههای سه لایه یا یکنواخت و همگن، تختههای نازک و ضخیم در ابعاد مختلف، تخته هایی با فرم آلدئید، کم فرم آلدئید یا بدون فرم آلدئید، تختههای تبدیل به سایز شده، روکش شده، لبه چسبانده، نقش برجسته، قالب گیری شده، ابزار خورده، پروفیل شده، با دانسیتههای بسیار متنوع (کم یا زیاد)، مقاوم در برابر رطوبت، آب، آتش، قارچ، حشره و... را در بازارهای جهانی یافت.
ابتدا گرده بینهها و یا مقطوعات چوبی در بخش چیپر به صورت چیپس درآمده و سپس چیپسها در ریفاینر دفیبره میشوند. الیاف جداشده با چسب مخلوط گردیده و به رطوبت مناسب میرسند. مخلوط الیاف و چسب در فرمینگ بصورت کیک درآمده و در پرس فشرده میشوند. تختهها پس از سرد شدن اندازهبری شده و بستهبندی میگردد.
نیاز بازار از طریق واردات تأمین می شود. امدیاف وارداتی به هر دو صورت خام و روکش شده میباشد و عمدتاً از کشورهای ترکیه، اندونزی، روسیه، اسپانیا، ایتالیا، آلمان، اتریش، فنلاند و... وارد می شوند.البته محصولات ترکیه و اندونزی به علت قیمت کمتر نسبت به سایرین و کیفیت نسبتا قابل قبول طرفداران بیشتری در بازار فعلی ایران دارند.اخیرا دولت برای حمایت از تولید کننده داخلی سیاست آنتی دامپینگ اتخاذ کرده و برای ورود محصولات ساخت ترکیه محدودیت قایل شده است. در سال ۸۲مقدار ۱۲۴۲۰۱ متر مکعب تخته صنعتی فشرده با جرم مخصوص متوسط وارد شده که نسبت به سال ۸۱ ٪۹۶ افزایش داشتهاست.از این مقدار واردات ۵۳٪ به صورت خام و ۴۷٪ روکش شده بوده است. این در حالی است که واردات روکش، ۱۰۷٪ نسبت به سال ۸۱ افزایش یافته است. در ایران شرکتهای بسیاری توانایی روکش کردن نئوپان و امدیاف خام را دارند. اکثر این شرکتها اقدام به وارد کردن امدیاف خام نموده و پس از روکش کردن به بازار عرضه می کنند. روکشهای مصرفی در ایران اغلب از نوع Foil Finish و PVC می باشند
تخته فیبر نیمه سنگین فارغ از خصوصیات و ویژگیهای آن( امدیاف معمولی و یا خاص) در صنعت به صورتهای خام یا روکش شده استفاده می شود. موارد کاربرد امدیاف به صورت خام اندک بوده و معمولاٌ در بازار نهایی مصرف کالای ساخته شده از تخته فیبر نیمه سنگین، ازامدیاف روکش شده و یا رنگ شده استفاده شده است. روشهای استفاده از تخته فیبر نیمه سنگین به طور خلاصه در ذیل آمده است:
ابعاد امدیاف به طور معمول عبارتند از: (ابعاد به میلیمتر میباشد)
البته اغلب سایزهای وارداتی از ایتالیا ۴۱۰۰×۲۱۰۰ و از کشور اتریش ۲۸۰۰×۲۰۷۰ و ۲۶۰۰×۲۰۷۰ میباشند.
ضخامتهای تولیدی و معمول نیز به صورت ۳، ۴، ۶ ،۸ ،۱۰ ،۱۲، ۱۶، ۱۸، ۲۰، ۲۵، ۳۲ و ۳۸ میلیمتر است. طبق اظهار دبیر انجمن چوب ایران تقاضا برای امدیاف به طور تخمینی بالغ بر ۱۴۰ هزار تن در سال میباشد. در بازار ایران در حال حاضر ابعاد بزرگتر طرفدار بیشتری دارد. با توجه به اینکه ضخامتهای مختلف هر کدام کاربرد خاص خود را دارند ولی ضخامتهای کمتر در حد ۳ میلیمتر که معمولاً برای درب سازی استفاده می شوند و ضخامتهای بالاتر در حدود۱۲، ۱۶ و ۱۸ میلیمتر ازخریدار بیشتری برخوردار است. البته در مورد خریدار جزئی امدیاف روکش شده رنگ روکش نیز نقش زیادی دارد.
به طور کلی می توان تخته فیبرهای نیمه سنگین را از نظر خواص و
ویژگیهای آنها در دو گروه، تخته فیبر نیمه سنگین با خواص معمولی و یا
خواص ویژه طبقه بندی کرد:
تختههای صنعتی خاص دارای ویژگی هایی علاوه بر مشخصات معمول امدیاف
هستند که با اعمال تغییرات در پروسه تولید، با استفاده از چسبهای مختلف
یا مواد افزودنی گوناگون تولید می شوند. بعضی از انواع امدیافهای خاص و
موارد استفاده آنها به شرح زیر هستند
این تختهها به کلاسهای خیلی نازک mm۸/۱ تا mm ۵/۲، و از ۵/۲ تا ۶ میلیمتر و ۴ تا ۶ میلی متر تقسیم می شوند (استاندارد EN-۶۲۲-۵) که در کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. از موارد کاربرد عمومی امدیافهای نازک، کف کشوها، پشت کابینت ها، رویه درها و... می باشد. تمام روسازی قابل انجام روی امدیاف معمولی روی امدیاف نازک نیز اجرا میشود. از سایر موارد کاربرد امدیافهای نازک عبارتند از دیوار کوبها، پوششهای سقف، غرفههای نمایشگاهی، صنایع اتومبیل سازی، رویه لاستیک زاپاس(یدک) پشت صندلی، رویه در، تولید تختههای انحناءدار و... می باشد
امدیافهای ضخیم طبق استاندارد EN-۶۲۲-۵ به کلاسهای ۴۵-۳۰ میلی متر و ۶۰-۴۵ میلی متر تقسیم شده اند و جهت ساخت سازههای معماری، ستونها، پایههای میز، طاقها، رویه کاری(کابینت)، کف نیمکت و کلا" مواردی که صفحات ضخیم و بزرگ با خواص ماشین کاری (خصوصا" عمیق) مسطح و با سطوح صاف نیاز است، استفاده می شوند.
مقدار انتشار فرمالدئید ازامدیاف معمولی بسته به نوع چسب ومقدار آن کمی متفاوت است. انتشار فرمالدئیدامدیاف نباید بیشتر ازgr۱۰۰/mg۳۰ باشد (کلاسE۲ طبق استانداردEN-۶۲۲-۱) این کلاس امدیاف قابل کاربرد در بسیاری از کاربردهای مبلمان و داخل خانه میباشد ولی تهویه مناسب در محل استقرار آنها نیز باید وجود داشته باشد تا فرمالدئید را از محیط خارج سازد. اما در بعضی موارد لازم است که امدیاف با فرمالدئید کمتر یعنی با حداکثر انتشار فرمالدئید gr۱۰۰/mg۹ (استاندارد EN-۶۲۲-۱) استفاده شود. اکنون دربازار، امدیاف- E۱ بعنوان امدیاف استاندارد معمولی درآمده است. امدیافهای با فرمالدئیدهای کمتر و حتی بدون فرمالدئید هم در صورت سفارش مشتری قابل تولید می باشد. امدیاف با فرمالدئید کم در مکانهایی که تهویه به خوبی انجام نمیشود، مرطوب و گرم است و یا ساکنین آن احتیاجات و درخواستهای خاص دارند مثل مدرسه ها، بیمارستانها و... استفاده می شود. همچنین در موزهها و محلهای نمایش نیز از امدیاف کم فرمالدئید جهت کاستن از خوردگی فلزات استفاده می کنند.
تولید امدیاف با خاصیت مقاوم در برابر رطوبت بیشتر برای مصارف در
رطوبت نسبی محیط حداکثر ۸۰٪ با بهبود چسب اوره فرمالدئید معمولی مورد
استفاده در تولید امدیاف یا استفاده از یک چسب ضد رطوبت جایگزین امکان
پذیر است. تمام خصوصیات مثبت امدیاف معمولی در این نوع تختهها به اضافه
استحکام طولانی تر و تغییر ابعاد کمتر در اثر رطوبت موجود است.
طبق استاندارد EN-۶۲۲-۵ دو نوع کلاس برای اینگونه تختهها وجود دارد. یکی
امدیاف.H برای استفادههای عمومی در محیط مرطوب و دیگری امدیاف.HLS
که برای استفاده اوراق متحمل بار در محیط مرطوب می باشد. موارد استفاده
امدیاف مقاوم در برابر رطوبت عبارتند از مبلمان حمام و دستشویی، کابینت
دور ظرفشویی، کف پوشها، پنجره ها، پلهها، پروفیلهای خاص و...
برای این منظور می توان امدیافها را با پوششهای ضد آتش پوشاند یا مواد و نمکهای خاص ضد آتش تیمار کرد. ولی بهترین راه اضافه کردن مواد ضد آتش در حین پروسه تولید است. موارد مصرف این نوع تختهها بعنوان مثال: پوشش دیوارها، پارتیشن ها، قفسه فروشگاههاو...می باشد
امدیافهای استاندارد معمولی با ضخامتهای ۱۹-۱۲ میلی متر معمولا"
دارای دانسیته kg/m ۸۰۰-۶۵۰ هستند. دانسیتههای بالاتر یعنی بالای ۸۰۰
نیز تولید و عرضه می شود.
در واقع با اضافه کردن فیبر، چسب و فشار در حین پروسه تولید اوراق سنگین
تر تولید میشود، افزایش دانسیته قابلیتهای ماشین کاری و سطح سازی (رنگ،
روکش و...) را افزایش میدهد و نیز خصوصیات مکانیکی و فیزیکی امدیاف نیز
بهبود می یابد. از موارد استفاده این نوع امدیافهای سنگین (HDF)
عبارتند از کف پوشها، پله ها، قفسههای صنعتی، میز کار و...
LDF با وزن مخصوص kg/m ۶۵۰-۵۵۰ و ULDF با وزن مخصوص زیر kg/m ۵۵۰، جهت استفاده در مواردی که وزن کمتر مورد نیاز است و نیازی به استحکام بالا وجود ندارد یا در مواردی که خواص عایق صدا بودن مورد نیاز باشد تولید و عرضه می شود. این امدیافها جهت ساخت پروفیلهای تزئینی معماری، ساخت غرفههای نمایشگاهی و کلا" مواردی که جابجایی با دست مورد نیاز است و نیز حمل و نقل و ابزار خوری سریع مورد نیاز است، کاربرد دارد.
مهمترین و غیر قابل تفکیکترین کاربرد یا آماده سازی امدیاف جهت کاربرد نهایی، روسازی آن و خصوصا" روکش کردن آن می باشد. انجـام عملیات روکش کردن امدیاف امروزه جـزء خدمات ضروری تولیدکنندگان امدیاف به خریداران میباشد بطوریکه معمولا" اکثر کارخانجات بزرگ تولید امدیاف دارای خطوط روکشی هم هستند. انواع روکشها شامل روکشهای چوبی (گونههای مختلف)، کاغذی، ملامینه، PVC و... میشوند
در این روش تخته امدیاف به شکل خاصی که در پرس به آن داده میشود تولید می شوند مانند رویه درهای طرح دار و حالت دار، یک تکه امدیاف یا در کابینت و کشو و پنجره و... این محصولات را می توان به راحتی روکش نمود (پرس ممبران) و عرضه بازار مصرف کرد. اخیراً واردات این رویه درها به ایران در حال رونق گرفتن است.
بوسیله یک پیش تیمار شیمیایی روی امدیاف با ترکیبات الکالین، می توان به آن خواص پلاستیک (موقتی) و قابلیت انعطاف و شکل پذیری را داد
اصطلاحات مربوط به انواع تخته لایه،تخته خرده چوب ، و روکش
گروه تخته ها
(W.B.P) wood based panels
گروه نو تخته ها
(M.D.F)medium density fiber board
تخته فیبر با وزن مخصوص متوسط
(H.D.F) high density fiber board
تخته فیبر با وزن مخصوص بالا
(Com.Ply) combination ply wood
تخته چند لایی ترکیبی
Block boar(B.B)
تخته چوب ردیفی
Brett schict holz (B.S.H)
تخته ردیفی
Insulation bord(L.B)
تخته فیبر عایق
Hard fiber board(H.F.B)
تخته فیبر سخت
(W.B) weifer board
تخته بیسکویتی
(O.S.B) oriented strand board
تخته تراشه جهت دار
(L.P.B) laminated paper board
تخته ورقه کاغذی
(OKAL)
تخته خرده چوب ضربه ای
گروه تخته مرکب
(W.CB) wood composition board
گروه تخته های ترکیبی و مرکب
Gypsum fiber board(G.F.B)
تخته فیبر گچی
(C.B) cement board
تخته سیمان
(W.F.C) wood fiber cement board
تشکیل شده از الیاف چوب یا کاغذ یا سیمان
(W.P.C) wood polimer composit
پلیمر تشمیل شده از تزریق مونومر در بافت چوب
گروه تخته های روکش شده
(M.B.F) melameine bony fiber
فیبر ملامینه
(M.F.C) ) melameine faced particle board
تخته خرده چوب ملامینه
(M.F.M) ) melameine faced m . f .d
ام دی اف ملامینه
گروه الوار ها
(L.S.L) laminated strand lumber
الوار تراشه لایه ای
(L.V.L) laminated veneer lumber
الوار ورقه های روکش طبیعی
(L.B) laminated beam
تیر های لایه ای
(L.W) laminated wood
لایه های چوبی
(P.S.L) parallel strand lumber
الوار تراشه موازی
گروه روکش ها
(H.P.L) high performance laminated
لایه های کارامد
(C.P.L) continuous pressure laminated
روکش ورقه ای پیوسته
(H.P.L) lowperessure laminated
روکش ورقه ای با فشار پایین
(C.L.P) continuously laminated profiles
پروفیل های ورقه ای متوالی
(D.P.L) decorative paper laminated
کاغذ دکور
گروه شیمی(رنگ ، چسب و پلاستیک)
(H.P.C) high performance coating
پوشش های کارامد
(P.V.AC) poyvinyl acetate
اتیلن و انیل استات
(P.V.C) polyvinyl coloraid
پلی وینیل کلراید
(P.P) polypropylene
پلی پروپیلن
(A.B.S) acrylonitril betiding styrene
اکریلو نیتریل برتادین استیرن
(L.M.P) laminated parquet melamine
کفپوش لایه ای
با تشکر از جناب آقای دکتر عبدا... حسین زاده
اصطلاحات و تعاریف فرآورده های مختلف چوبی جنگلی
- هدف
هدف از تدوین این استاندارد ارائه اصطلاحات ویژه و تعاریف فرآورده های مختلف چوبی جنگلی است.
2- دامنه کاربرد
این اصطلاحات شامل فرآورده های مختلف چوبی از مرحله قطع درخت تا خروج از جنگل میباشد.
3- اصطلاحات کلی
3-1- مواد چوبی خام : شامل درخت کاملا انداخته شده، تمام تنه، چوبهای گرد، چوبهای گرد شکافته شده، کنده درخت، چوبهای تبدیل شده، ضایعات چوبی و مازاد مقطوعات برای پردازش یا مصرف سوخت
3-2- تمام تنه : تنه جدا شده از کنده بطوریکه فقط شاخه ها و تاج شاخه درخت قطع شده باشد.
3-3- فرآورده های چوبی : فرآورده های چوبی جدا شده از درخت انداخته شده (یا قسمتهای برش داده شده طولی و عرضی) به نحوی که ساختمان فیزیکی و شیمیائی چوب دست نخورده باقی بماند.
3-3-1- چوب گرد : چوبهای تهیه شده بوسیله برشهای عرضی تنه یا شاخه درخت.
3-3-2- چوب شکافته : چوب حاصل از شکافتن چوبهای گرد.
3-4- چوب تجارتی : شامل چوبهای گرد و شکافته شده (باستثنای چوبهای هیزمی، چوبهای نامناسب برای پردازش صنعتی، خرده چوب و کنده درخت.)
3-5- چیپس : شامل خرده های چوب که از تبدیل مواد چوبی توسط ماشین خردکن یا ابزارهای ویژه دیگر تولید میشود.
3-6- ضایعات قطع و تبدیل : ضایعات باقیمانده از قطع درختان، سرشاخه زنی، بینه بری، برشهای طولی، پوست کنی خواهد بود که شامل شاخه ها، سرشاخه ها تاج، اضافات قطع شده و قطع گره ها، پوست و برگ است، خواهد بود.
3-6-1- تاج شاخه : قسمت انتهائی قطع شده درخت که بدلیل خصوصیاتش قابل استفاده بعنوان چوب تجارتی یا هیزمی نمیباشد .
3-6-2- شاخه : قسمت های چوبی شده منشعب از تنه درخت است.
3-6-3- سرشاخه قسمت های چوبی نشده یا کم چوبی شده منشعب از شاخه ها.
3-6-4- بن تنه : قسمت قطور تنه که بدلیل پوسیدگی و ناصافی غیرقابل استفاده در صنعت و تجارت بوده.
3-6-5- ریش درخت : الیافی از چوب که بعد از افتادن درخت روی تنه باقی میماند و بعدا بریده میشود.
3-6-6- پوست :پوشش سطح خارجی تنه که چوب را میپوشاند.
3-6-7- تاج سبز : قسمت های تازه و سبزینه دار درخت.
3-7- کنده چوب : چوب کنده و ریشه های درخت
3-8- بینه : قطعات بریده شده از تنه بوسیله برشهای طولی
3-8-1- گرده بینه : قسمت های جدا شده از تنه در برشهای عرضی (با مقطع دایره مانند)
3-8-2- گرده بینه شکافته : چوب حاصله از گرده بینه های شکافته شده
3-9- گرده بینه های تجارتی : محصولات چوبی که در پردازش صنعتی بطور مستقیم مورد استفاده قرار میگیرد.
3-10- گرده بینه بلند : قسمتی از تنه که دارای قابلیت تقسیم به چند گرده بینه اندازه مساوی برای مصرف خاص میباشد.
3-11- بلند گرده بینه مرکب : بینه بلندی که قابلیت تقسیم به بینه هائی با اندازه های مختلف برای مصارف متفاوت صنعتی را دارا میباشد.
2-12- پوست صنعتی : پوستی که برای مصارف صنعتی بکار برده میشود.
4- چوبهای گرد برای مصارف مختلف
4-1- چوب تونلی : چوب های گردی که در معادن جهت استحکام و جلوگیری از ریزش استفاده میشود.
4-2- تیر ساختمانی : گرده بینه های کم قطر مورد مصرف در ساختمان
4-3- تیر - تیرهای چوبی که از آن برای خطوط تلفن و تلگراف، برق و برای ساختن پایه داربست استفاده میشود.
4-4- قیم : چوب گردی که بعنوان قیم بکار میرود.
4-5- سیم پایه : چوب گردی که بعنوان پایه حصار بکار میرود.
4-6- گرده بینه تخته بری : گرده بینه ای که برای تهیه تخته بکار میرود.
4-7- چوب تراورسی : بینه ای که برای تهیه تراورس و مشابه آن بکار میرود.
4-8- چوب ارتعاشی (آکوستیک ) : گرده بینه ای که مخصوص تهیه تخته های آکوستیک و ضدارتعاشی میباشد.
4-9- گرده بینه روکشی : گرده بینه هائیکه مخصوص تهیه روکش بطریط لوله بری و تراشه بری میباشد.
4-10- چوب کبریت سازی: چوب گرد مورد مصرف برای تهیه کبریت
4-11- گرده بینه برای تهیه پوشال: چوب گرد مورد مصرف برای پوشال و پشم چوب
5- چوبهای مورد مصرف برای صنایع خمیر کاغذ و تولید صفحات چوبی و پردازش شیمیائی
5-1- چوب جهت تهیه کاغذ : هر نوع چوب گرد یا شکافته شده ای که مخصوص تهیه خمیر کاغذ از طریق شیمیائی یا مکانیکی می باشد.
5-2- چوب های گرد مورد مصرف برای تهیه صفحات چوبی: چوب گرد یا شکافته و خرد شده چوب که برای تهیه اوراق یا چوبهای قالبی به کار می رود.
5-3- خرده چوب صنعتی: خرده چوب هائی که برای تهیه خمیر کاغذ، محصولات صنایع چوبی و برای هیدرولیز به کار می رود.
5-4- چوبهای صمغی: کنده درختان سوزنی برگ که به عنوان مواد خام جهت تهیه تربانتین و صمغ به کار می رود.
6- چوبهای هیزمی (چوب سوخت)
6-1- چوب سوخت : چوبهای گرد یا شکافته شده ای که به دلیل ابعاد و کیفیت تنها مصرف سوخت دارد.
6-2- تراشه چوب برای سوخت : تراشه هائی که برای تولید انرژی حرارتی به کار می رود.
6-3- پوست تانن گیری: پوست هائیکه برای تولید فرآورده های تانن به کار می رود.
6-4- غذای سبز: فرآورده هائیکه از طریق خشک کردن و خردکردن قسمتهای سبز درختان به دست می آید